Mắm tép Sông Đà - Hương vị đặc sản Sơn La

Không nồng nàn như mắm tôm, không ngọt như mắm tôm chua miền Nam; mắm tép Sông Đà – Sơn La có mùi thơm và vị chua đặc trưng. Có thể nói đây cũng loại mắm ngon nhất của vùng Tây Bắc.

Sini đã từng đi đến khu vực Sông Đà của tỉnh Sơn La, từng thưởng thức món tép sông rang nên thật sự tép ở đây rất ngon ạ. Đó là lí do Sini tìm bằng được món Mắm Tép Sông Đà giới thiệu đến khách hàng thân yêu của Sini Food.

Nguyên liệu làm Mắm Tép Sông Đà

Mắm Tép vốn là sản phẩm đặc trưng của miền Bắc, sau mắm tôm. Loại tép hay được sử dụng là con tép riu. Tép riu khá nhỏ, thân mềm, liu riu như chính cái tên của nó. Chúng hay sinh sống nơi có nhiều rong rêu, dưới rễ lục bình. Ngày xưa Sini cũng hay mang rổ rá ra bờ sông xúc tép lắm, chủ yếu về nấu canh rau. Với mắm tép Sơn La thì dùng loại tép sống ở khu vực Sông Đà, con to hơn xíu, gọi là tôm nhỏ cũng được. Tép khi vớt lên còn nhảy tanh tách được mang đi chế biến luôn, vì loại này dễ chết mà chết thì bớt ngon.

Tép rửa thật sách, rửa qua với chút rượu loại mùi tanh. Vớt ra rổ để ráo, dùng cối đá giã tép thật mịn. Giã theo cách truyền thống này tép sẽ thấm và ngon hơn là dùng máy xay.

Ngoài tép ra còn nguyên liệu khác là thính gạo, gạo nếp rang xong giã mịn. Mịn cỡ bột mới được để thính dễ bám vào thịt tép.

Trước khi làm mắm tép thì phải mua chum để ủ, ở quê vẫn ưu tiên những chum vại bằng sành màu nâu đất. Rửa sạch chum, úp cho khô ráo. Tép giã xong thì ướp đều với muối, thính hoặc cũng có thể dải một lớp tép, một lớp muối, lớp thính cho đến hết. Lấy bọc sạch bịt kín miệng chum, đậy nắp chum, lấy bùn đắp quanh miệng. Việc này để quá trình lên men mắm tép không có khí lọt vào, đảm bảo mắm thành phẩm thơm ngon đẹp màu.

Mắm Tép quê vùng Sơn La có màu nâu đỏ chứ không kiểu đỏ hồng như trên mạng đăng. Mùi thì rất thơm, vị chua đặc trưng của vùng Sơn La. Qúa trình làm mắm ngoài muối ra không thêm bất cứ phụ gia nào, thời gian ủ mắm là một năm. Càng lâu mắm càng ngon, còn bình thường sau một tháng là ăn được rồi.

Mắm tép Sông Đà Sini giới thiệu đến quý khách chính là loại được ủ tới một năm, làm từ tép sông Đà và hoàn toàn không hóa chất. Khách cứ ngửi mùi mắm là thấy rõ.

Cách thưởng thức mắm tép

Mắm Tép có thể dùng sống được nhưng với vị chua khá đặc trưng thì nên trải qua bước chưng để ngon hơn, hợp khẩu vị hơn.

Mắm tép chưng chấm thịt, rau củ, bánh tráng

Đơn giản nhất nhưng ăn được nhiều món nhất là mắm tép chưng. Chưng với chút dầu ăn hoặc mỡ lợn, gia giảm gia vị là đã có nước chấm ngon. Cụ thể:

Hành tỏi bằm phi thơm, sử dụng khoảng 2-3 muống mắm tép nếu ăn nhiều thì cho nhiều hơn cùng một muỗng đường. Đun nhỏ lửa để hỗn hợp sôi lăn tăn là thành phẩm. Nếu thích ăn cay hoặc chua có thể thêm ớt, chanh .

Chén nước chấm này dùng để ăn với cơm cũng đủ ngon lắm rồi. Nếu nhà có đĩa thịt luộc. rau luộc hay bánh tráng cuốn nữa thì cứ yên tâm dùng em ấy làm nước chấm. Nước chấm đặc biệt ăn hao cơm lắm.

Mắm tép chưng thịt

Thịt chưng nên chọn ba chỉ có cả nạc cả mỡ, thịt đùi nếu thích ăn nạc. Thịt thái hạt lựu hoặc bằm nhỏ, ướp với sả ớt bằm cùng đường. Ai thích giềng vẫn có thể thêm vào. Không cần nêm muối hay hạt nêm.

Hành tỏi bằm cho vào chảo dầu phi thơm. Bỏ thịt ướp vào xào chung, thịt săn vàng thì cho mắm tép vào đảo đều. Khoảng 2-3 muỗng mắm tép là đủ cho hai khẩu phần ăn rồi, nếu nhà nhiều hơn thì tăng tỉ lệ. Lửa vặn liu riu, đảo cho đến khi khô và ngả màu nâu là hoàn thành. Độ khô ở đây không phải là khô hẳn, khô queo mà vẫn còn độ dính nhất định.

Cơm nóng ăn cùng mắm tép chưng thịt ngon lắm luôn, chỉ có hao cơm thôi. Thêm đĩa rau luộc là đã có bữa cơm thịnh soạn.

Cách bảo quản mắm tép

Những nơi có khí hậu mát mẻ, lạnh quanh năm thì để mắm tép nơi thoáng mát đều được. Nhưng nơi khí hậu nóng ẩm thì để như vậy dễ bị dư. Vì vậy sau khi đóng thành hũ có seal thì cách bảo quản tốt nhất là ngăn mát tủ lạnh. Mắm tép chất lượng bảo quản lạnh có thể để được 6 tháng tới 12 tháng.

Mắm tép Sông Đà mà Sini cung cấp là mắm không sử dụng chất bảo quản, phẩm màu. Chỉ dùng muối ướp, ủ kín cả năm trời nên rất tự nhiên.